MADEN SONDAJI

Maden sondajı, doğal kaynaklardan olan madenlerin yerlerini ve özelliklerini belirlemek için yapılan kuyu açma çalışmalarıdır. Maden sondajlarında amaç daha çok ekonomik çıkardır. Harcanan miktar ve sondaj sonucu doğal madenden elde edilecek kazanç incelenmeli ona göre çıkarmaya devam edilmeli ya da rezervi çıkarmaktan vazgeçilmelidir. Çünkü maden sondajları maliyetli ve pahalı araştırmalardandır.

 Maden sondajı diğer sondaj çeşitleri gibi birçok işlevsel özelliğe sahiptir. Doğal madenler anlamında kaliteli bir üretim zinciri oluşulması isteniyorsa maden sondajları yardımı ile ilk olarak kuyu açılmalıdır ki daha detaylı ve geniş çaplı araştırma yapılabilsin. Peki, maden sondajını kimler yapmalıdır? Maden sondajı özel uzmanlık gerektiren bir alan olduğu için deneyimli ve tecrübeli jeolog ile birlikte alanında uzman ekiple yapılmalıdır. Uzman kimseler tarafından yapılan maden sondaj çalışmaları daha verimli gerçekleşir ve istenilen sonuca kısa sürede ulaşılabilir. Maden sondaj çalışmalarında jeolog bulunmadığı sürece çalışmalar çıkmaza girebilir. Jeologlar önden yer ve zemin koşulları hakkında tespit yaparlar. Bu sebeple de aslında araştırmaları mümkün olduğunca kısaltmış olurlar. Pahalı olan bu çalışmalarda fazla zaman kaybetmeyerek sistemin daha ekonomik çalışmasına katkı sağlarlar.

Maden sondajı amaç olarak diğer sondaj çeşitlerinden farklıdır. Burada önemli olan şey minerallerin ve madenin tespitidir. Maden sondajlarında karot denilen silindirik şekilde numune olarak parça çıkarılır. Bu parça üzerinde birçok konuda analiz yapılır. Analiz yapan kişiler uzman kişiler olmak zorundadır. Maden aramaları özel uzmanlık gerektiren alanlardan olduğu için ne kadar bilgili olursa kişi o kadar kısa sürede sonuca ulaşılmış olunur. Bu sebep ile maden sondajlarında bütüncül yaklaşım ön plandadır. Yani maden sondajı ile çıkarılan her şey önemlidir çünkü hepsi üzerinde ayrı ayrı tespit yapılmalıdır. Maden sondajı çalışmaları yapılırken eğer çıkartma ya da kuyu açma sırasında herhangi bir sorun ile karşılaşılmışsa bu sorunlar da ayrıca belirtilmelidir. Çünkü bu durumda da maden sondajı ile ilgili gelir gider dengesi hesaplanırken aksilikler de göz önünde bulundurulmalıdır.

Maden sondajlarında araştırma yapılacak alan için metre kare cinsinden fiyat belirlenir. Bu sebeple de mümkün olduğunca uzman ekipler ve profesyonel kişiler ile çalışarak hem zamandan hem de ekonomik olarak fiyattan tasarruf edebilirsiniz. Profesyonel şekilde yapılmasına örnek vermek gerekirse eğer düşünülen sondaj derinliğinden daha ileri gidilmesi gerekiyorsa bu durumda karotiyerin çapı düşürülmeli ve karot yüzdesi yaklaşık olarak yüzde 80’den az olmamalıdır. Uzman olmayan kişiler bu konuda tam bilgi sahibi olamayacakları için rezerv tespitleri de iyi yapılamayacaktır.

Maden sondajları özen ve titizlik ile yapılması gereken çalışmalar olmakla birlikte muhafazalı ya da muhafazasız olarak yapılabilir. 

Maden Sondajı Nasıl Yapılır?

Maden sondajlarının yapım şekilleri öncelikle arazinin durumuna göre şekillenir. Arazinin durumundan sonra ise arazi tipi, maden sondajı sonrası çıkarılması gereken hedef maden ve sondajın amacını gerçekleştirip gerçekleştirmediği göz önünde bulundurulur. Maden arama sondajlarında kullanılacak makine çok önemlidir. Makinelerin donanımlı ve maden sondaj çalışmalarına maksimum fayda sağlayacak makinelerden olması gerekir. Sadece makine değil bunun yanında maden çıkarma tekniği de çok önemlidir. 

 Genel olarak silindirik şekilde madenden örnek alınır ve buna karotlu tekniği adı verilir. Bir diğer teknik ise ters dolaşım tekniğidir. Bu teknikte hava, su ve köpük kullanılarak numune alınır. Bu teknik, sürekli olarak numune almaya elverişli bir tekniktir. Düz takım tekniği daha sığ sondajlarda kullanılmak ile birlikte derinlik arttıkça sondaj süresi de artacaktır. Wireline denilen sondaj tekniği daha çok derin ve eğimli maden sondajları için geçerlidir. Derin ve eğimli arazilerde işçilerin çalışması güçleşeceği için çalışma süreleri de uzayacaktır. Bu teknik tüm bu olumsuzlukların önüne geçerek kısa sürede maden sondaj işlemlerini tamamlar ve böylece ekipmanın kullanım süresini uzatır aslında. Bu sistem genelde 50 metre üzeri derinliklerde kullanılır. Maden sondajı işlemleri aslında basit gibi görünse de ince işçilik ve uzmanlık gerektiren çalışmalardandır. Zemin etüdü düzgün yapılarak uygun kazı ve düzenleme yapılmalıdır. Bu kazı ve düzenleme işlemleri numune almak için birer ön aşamadır. Daha sonra farklı özelliklerdeki sondaj makinesi elmas matkap denilen delici yardımı ile delme işlemini gerçekleştirir. Sonrasında silindirik numuneler kuyudan dışarı çıkarılır.

Maden Sondajlarının Uygulama Amaçları Nelerdir?

Arama Sondajları

Arama sondajları sayesinde bir madenin ya da yatağının öncelikle var olup olmadığı tespit edilir. Eğer öncesinde belirli bir maden hedeflenmişse bu madenin sondaj sonucu kimyasal özellikleri ve bulunduğu katman incelenir. Bu inceleme için silindirik şekilde numune alma işlemi sonucu örnek madde çıkarılır. Sonrasında ise çıkarılan örnek laboratuara geniş çaplı inceleme işlemleri için yollanır.

Geliştirme Sondajları

Geliştirme sondajları aslında ikinci evre sondaj aşamasıdır. İlk olarak maden tespiti yapılır daha sonra geliştirme sondajları yapılır. Bu sondajlarda amaç maden yatağının miktarını ve niteliğini belirlemektir. Bir nevi aslında tespit işlemi yapılır. Madenin yüzde miktarı ve kalitesi ölçülür ve bu sayede doğru yere yatırım yapılması amaçlanır.

Üretim Sondajları

Tespit edilen madenin çıkarılması için gerekli olan sondaj çeşididir. Maden kaynaklarından tam olarak verim alma amacı ile yola çıkılan bu sistem aslında özelleştirilmiş bir sistemdir.

Diğer Sondajlar

Maden yatağının işletilebilmesi sebebi ile yapılacak sondajlardır. Diğer sondaj işlemlerinde amaçlanan doğal maden kaynağının bulunması değildir. Burada amaç ruhsat çerçevesinde işlemler yapılmasıdır.

-Eritme Sondajları

Daha çok suda eriyebilen minerallerin yüzeye çıkarılması için yapılır. Tuz, kükürt vb. gibi mineraller pompa ile yüzeye çıkartılır. Bu sondajlarda mineraller basınç ile çıkartılır.

-Ocak Drenaj Sondajları

Daha çok maden ocaklarında uygulanan bu sondajda amaçlanan şey, yer altı sularının işletmeden daha uzak yerlere taşınmasıdır.

-Havalandırma Sondajları

Bu sondaj çeşidinde amaçlanan şey; yer altından değerli maden çıkarılması için çalışan işletmelerin hava ihtiyaçlarını karşılamak amacı ile yüzeyle bağlantı kurulmasıdır. Bu sondajlarda amaç çalışanların ve ortamın temiz havaya duyduğu ihtiyacı sağlamaktır.

Maden sondajları maden, doğal yataklar, yer altı zenginlikleri amacı ile yapılan önemli sondaj çeşitlerinden olduğu için bu çalışmaların kaliteli ve titiz bir şekilde yapılması gerekir. Kısa çalışma süresinde maksimum rezerv ve en iyi kalitede rezervi ekonomik olarak çıkarabilmek için kaliteden ödün vermeyen firmamızla çalışmanızı tavsiye ederiz. Uzmanlık gerektiren bu alanda sizlere hizmet vermekten onur duyarız. maden sondajı